weproject.media-тің жаңа авторы — Юлия Нугманова, «Ели-Худели» компаниясының негізін қалаушысы. Юлия үлкен қалада тұрып, өзін қалай жігерлі және сау сезіну керектігі туралы әңгімелейді. Бірінші мақала зиянды тамақ дегеніміз не және оны біз неге жақсы көреміз.
Юлия Нугманова, Алматы қаласы, «Ели-Худели» компаниясының негізін қалаушы, @exmalykhina
Алдымен зиянды тамақтың не екенін анықтайық.
Зиянды тамақ — бұл құрамында май, қант, тұз және қоспалар көп, бірақ оның құрамында қоректік заттар, витаминдер мен минералдар аз. Әдетте зиянды тамаққа фастфуд, тәттілер, майлы тағамдар, газдалған сусындар және калориясы жоғары және тағамдық құндылығы төмен басқа да өнімдер жатады.
Егер көптеген майларды, атап айтқанда зиянды майларды: маргарин, фастфуд, қуырылған, пальма майын, ұнды пайдалансаңыз, бұл жоғары деңгейде холестеринге әкеледі. Қарапайым айтатын болсақ, бұл май қан жүретін қан тамырларының қабырғаларында жиналып, қан айналымы бұзылатын шағын бөгеттерді құрайды. Кез келген сәтте бұл май немесе холестерин бляшкасы үзіліп, қан ағынын жабуы мүмкін. Кейіннен жүрек тоқтайды немесе жүрек талмасы болады. Бұл мүлдем кез келген жаста болуы мүмкін.
Майды көп тұтынудың өзі артық салмақ пен денсаулық проблемаларына әкеледі: гормондық аурулар, жүрек аурулары, ас қорыту жолының аурулары. Зат алмасудың нашарлауы орын алуда. Егер сіз шаршап қалсаңыз, сізде артық салмақ, стресс, ұйқысыздық бар, және де сізде зат алмасуда проблемалар болуы мүмкін. Организм тамақты дұрыс сіңіруді және өңдеуді және одан пайдалы заттарды алуды тоқтатады.
Келесі өнім — қант. Көбі оның зиянды екенін біледі, бірақ бәрібір оны көп мөлшерде қолданады. Бұл біздің көңіл-күйімізге кері әсерін тигізеді. Қант алмастырғыштар калориялық емес және зиянсыз деген аңыз бар. Бірақ шын мәнінде көп мөлшерде қолданғанда олар асқазанның бұзылуына әкелуі мүмкін. Мен өзім қоңыр қантты ұсынамын. Ол пайдалы, өйткені онда өсімдік талшықтары, витаминдер мен минералдар бар. Ал ең бастысы, қоңыр қант — бұл болашақ «май» емес, энергия!
«Қант» фильмі адамдарға ең жаман нәрсе жасырын қант екенін жеткізуге тырысты.
Орта есеппен адам күніне 40 шай қасық қант ішеді. Бұл майсыздандырылған өнімдер, шырындар, йогурттар және басқалары.
Адам уақыт өте келе тамақтың нағыз дәмін сезу қабілетінен айырылады. Кәдімгі қайнатылған брокколи көпшілік үшін мүлдем дәмсіз болады делік. Бұл біз дәмдеуіштермен, тұздықтармен, тәттілендіргіштермен зиянды тағамдарды көп мөлшерде тұтынатынымызға байланысты. Бургермен салыстырғанда, сол брокколи дәмсіз сияқты көрінеді.
Бірақ тағы бір маңызды нәрсе — бұл бала кезден қалыптасқан әдет. Балалық шағыңызда сізді немен марапаттағанын есіңізде ме? Мұның бәрі зиянды тамаққа қатысты. Ал егер сізден жағымсыз нәрсе жеуіңізді сұраса, бұл пайдалы тамаққа қатысты болуы мүмкін.
Өкінішке орай, көптеген отбасыларда ата-аналар «дұрыс тарелка принципі» туралы үнемі айта бермейді, онда 25% — ақуыздар, 25% — көмірсулар, 35% — көкөністер және 15% — жемістер.
Өсе келе, біз өзімізді осы зиянды тамақпен марапаттай бастаймыз. Өйткені біздің миымыз балалық шағында зиянды тамақ — бақыт екені сақталып қалған! Сондықтан біз стрессті фастфудпен жиі жейміз және сол «жылдам эндорфиндерді» алуға тырысамыз. Ересек бола тұрып, біз мұндай тамақты күн сайын ала аламыз! Міне, бұл мереке! Ал мереке сезімін әрдайым қалаймыз!
Бірақ бұл мереке сіздің денсаулығыңыз бен өміріңізге лайық па?
Бұл әркім өзіне өзі қоятын және оған адал жауап беретін сұрақ.
