ЮНЕСКО-ның әлемді мұра тізіміне енген Қожа Ахмет Ясауи кесенесі, Тамғалы археологиялық ландшафтысының петроглифтері және Қазақстанның басқа да нысандары.
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2003
Ақын, сопы, Арыстанбабтың шәкірті Қожа Ахмет Ясауи бейітіндегі кесене. «Әзірет Сұлтан» тарихи-мәдени мұражай-қорығы аумағындағы орталық нысан.
Кесенеде Орталық Азиядағы кірпіштен қаланған ең үлкен күмбездердің бірі бар.
Бұл кесененің басты көріктілігі — тайқазан. Ол Шығыс мұсылман әлеміндегі ең үлкен су құйылатын ыдыс саналады.
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2004
Тамғалы петроглифтерін 1957 жылы А.Г. Максимова тапқан болатын. Таңбалы петроглифтері — көркемдік құндылығы маңызды мұралардың бірі. Қола дәуірінің суреттері көлемі жағынан ерекшеленеді, орташа көлемі 25-30 см, кейде 60-70 см және 1 м-ге дейін жетеді. Жабайы бұқа, жылқы, құлан, бұғы, қабан және қасқырлардың суретімен қатар қиял-ғажайып антропоморфты кейіпкерлер, қолдары майысқан, аң терісін жамылған құбыжықтар және т.б. кездеседі. Қола дәуіріндегі Таңбалы петроглифтерінің көпшілігі Орталық Азияның жартас өнерінде ерекше орын алады.
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2008
Нысан Қазақстанның далалық аймағында орналасқан Қорғалжын және Наурызым қорықтарынан тұрады. Жалпы ауданы 450 344 га. Оған суы тұщы және тұзды көлдер кіреді. Бұл көлдер солтүстіктен Арктикаға және оңтүстіктен Арал-Ертіс алабына ағатын өзендерді бөліп тұратын су айрығында орналасқан.
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2014
Қазақстанның сегіз нысаны Ұлы Жібек жолының бөлігі ретінде ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген. Жобаға Қытай мен Қырғызстандағы нысандар да кіреді, барлығы 33 нысан.
Қазақстаннан: Алматы облысындағы Қаялық, Қарамерген және Талғар елді мекендері, Жамбыл облысындағы Ақтөбе, Степнинское, Ақыртас, Құлан, Қостөбе және Өрнек елді мекендері кіреді.
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2016
Батыс Тянь-Шань — әлемдегі ең үлкен тау жоталарының бірі саналатын Тянь-Шань тау жүйесінің бір бөлігі. Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан территорияларында орналасқан.
Қазақстаннан: Қаратау қорығы, Ақсу-Жабағылы қорығы, Сайрам-Өгем ұлттық саябағы кіреді.
Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
Орналасқан жері: Түркістан қаласы
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2003
Ақын, сопы, Арыстанбабтың шәкірті Қожа Ахмет Ясауи бейітіндегі кесене. «Әзірет Сұлтан» тарихи-мәдени мұражай-қорығы аумағындағы орталық нысан.
Кесенеде Орталық Азиядағы кірпіштен қаланған ең үлкен күмбездердің бірі бар.
Бұл кесененің басты көріктілігі — тайқазан. Ол Шығыс мұсылман әлеміндегі ең үлкен су құйылатын ыдыс саналады.
Тамғалы археологиялық ландшафтысының петроглифтері
Орналасқан жері: Алматы облысы
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2004
Тамғалы петроглифтерін 1957 жылы А.Г. Максимова тапқан болатын. Таңбалы петроглифтері — көркемдік құндылығы маңызды мұралардың бірі. Қола дәуірінің суреттері көлемі жағынан ерекшеленеді, орташа көлемі 25-30 см, кейде 60-70 см және 1 м-ге дейін жетеді. Жабайы бұқа, жылқы, құлан, бұғы, қабан және қасқырлардың суретімен қатар қиял-ғажайып антропоморфты кейіпкерлер, қолдары майысқан, аң терісін жамылған құбыжықтар және т.б. кездеседі. Қола дәуіріндегі Таңбалы петроглифтерінің көпшілігі Орталық Азияның жартас өнерінде ерекше орын алады.
Сарыарқа – Солтүстік Қазақстанның далалары мен көлдері
Орналасқан жері: Ақмола, Қарағанды, Қостанай облыстары
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2008
Нысан Қазақстанның далалық аймағында орналасқан Қорғалжын және Наурызым қорықтарынан тұрады. Жалпы ауданы 450 344 га. Оған суы тұщы және тұзды көлдер кіреді. Бұл көлдер солтүстіктен Арктикаға және оңтүстіктен Арал-Ертіс алабына ағатын өзендерді бөліп тұратын су айрығында орналасқан.
Чанъань-Тянь-Шань дәлізіндегі Ұлы Жібек жолының нысандары
Орналасқан жері: Алматы, Жамбыл облыстары
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2014
Қазақстанның сегіз нысаны Ұлы Жібек жолының бөлігі ретінде ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген. Жобаға Қытай мен Қырғызстандағы нысандар да кіреді, барлығы 33 нысан.
Қазақстаннан: Алматы облысындағы Қаялық, Қарамерген және Талғар елді мекендері, Жамбыл облысындағы Ақтөбе, Степнинское, Ақыртас, Құлан, Қостөбе және Өрнек елді мекендері кіреді.
Батыс Тянь-Шань
Орналасқан жері: Түркістан, Жамбыл облыстары
ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне енген жылы: 2016
Батыс Тянь-Шань — әлемдегі ең үлкен тау жоталарының бірі саналатын Тянь-Шань тау жүйесінің бір бөлігі. Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан территорияларында орналасқан.
Қазақстаннан: Қаратау қорығы, Ақсу-Жабағылы қорығы, Сайрам-Өгем ұлттық саябағы кіреді.
