Индира Көмекбаева, 30 жаста, туған қаласы — Арқалық, йога-индустрияның маманы: йога-сурет, йога-шараларын ұйымдастыру, йога-маттар бренді
Көшуі жайында
Мен Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де «халықаралық қатынастар» мамандығы бойынша оқыған кезде, алғаш рет құрбыммен Қытайға бардым. Біз оқыған екінші тіл – қытай тілі болатын. Құрбым бір жылға Сиань қаласындағы жатақһанада тұрып, жылына мың доллар төлейтін бағдарлама туралы айтып берді. Бұның өзінде бағдарлама Қазақстандағы оқуды тастамауға мүмкіндік береді – сессияларға барып тұруға болатын. 2005 жылы біз бір оқу жылына Сиань қаласына кеттік.
2007 жылы мен университетті бітірдім және жұмыс бойынша Қытайға барып жүрдім. 2009 жылы магистратура бағдарламасы бойынша оқуға түсуді шешіп, Шанхай қаласын таңдадым.
Магистратура кезіндегі мамандығым «халықаралық сауда» деп аталды. Оқу Тунцзи Университетінде қытай тілінде өтті.
Алғашқы әсер
Алғашқы әсерге 13 жыл бұрын ие болдым. Бұл топтық сапар еді. біз көп болдық және Алматыдан Үрімшіге дейін поезбен жол жүрдік.
Қытайдың көшелерінде, дәмханаларында, вокзалдарында адамдардың көптігі бірден көзге түсті. Қытайлықтар ұрысып жатқандай қатты сөйлеседі.
Шанхай — бұл келген шетелдіктер ғашық болатын халықаралық қала. Бұл зәулім үйлердің қаласы. Жас кезінде Шанхайға келген кезде, алдыңнан көп түнгі клубтардың есіктері ашылады, жарқыраған шамдарды және шетелдіктерге, сәнқойларға көзің түседі. Ол Қытайдың басқа өңірлерінен қатты ерекшеленеді – бұл басқа қала. Шанхай «тым шетелдік қала».
Мен бүкіл дерлік Қытайды айналып өттім және барлық жерлер әртүрлі. Басқа аймақтар да өзгеше тамақпен немесе табиғатпен ерекшеленеді.
Адамдар жайында
Жергілікті шанхайлықтар басқа қытайлықтардан ерекшеленеді, олар әлдеқайда тәрбиелі болып келеді. Олар көлікпен жүрген кезде, жаяу жүргінші жолдағы адамдарды өткізеді. Метрода алдымен басқа адамдарға шығуға мүмкіндік береді, кейін өздері шығады. Бұл қарапайым нәрелер сияқты, бірақ басқа аймақтардағы қытайлықтар және басқа жақтан келушілер олай әрекет етпейді.
Шанхайлық ер адамдар әйелдері мен балаларын жоғары қояды. Олар үй бойынша көмектеседі, балалармен айналысады.
Өмірдің ерекшеліктері жайында
Бүкіл Қытайға қарағанда Шанхайда тұру қымбатқа түседі. Тұрғын үй, көлік – барлығы қымбаттырақ болады, бірақ жалақылар да басқа аймақтарға қарағанда жоғарырақ. Өткен жылы Шанхайдағы орташа жалақы 1500 долларды қамтыды.
Таксиге кететін бағаларды айтсақ, сапардың құны бір-екі мыңды қамтиды. Астанада бір бөлмелі пәтерді 100 мың теңгеге жалдауға болады, осында адамдар бірігіп жалдайды және әрбір адам айына 100 мың теңге жұмсайды.
Азық-түліктер де Қазақстанға қарағанда қымбаттырақ. Бұның себебі – біз үйренген азық-түліктер осында импорттық болып табылады, сол себепті азық-түлік себеті қымбатқа шығады. Мысалы, бз алатын макарондардың өзі осында Түркиядан, Италиядан әкелінеді, сол себепті 400-500 грамм көлеміндегі қаптама кем дегенде 700-800 теңге тұрады.
Медицина жайында
Медицина да өзгеше. Қытайда барлық нәрселер екі түрге бөлінеді: дәстүрлі және еуропалық. Тіпті егер замнауи, таза, үлкен ауруханадағы еуропалық білімі бар дәрігерке барсаң, ол қандай да бір қытайлық дәріні жазып бере алады.
Қытайлық дәстүрлі медицина өте қымбат
Дәрігер дәріні жазып бере алады, ал кассада бұл қытайлық дәрінің құны 500 долларға шығуы мүмкін.
Қытайлық ауруханалардың жүйесі осындай – ауруханаға келген кезде, алдымен дәрігерге өтетін нөмір үшін төлейсің. Кейін дәрігердің қабылдауына барасыз, одан кейін ол анализдердің тізімін жазып береді. Бұдан кейін қайтадан кассаға барып, анализдердің тізімі үшін ақша төлейсіз. Анализдердің барлық нәтижелері дайын болған кезде, қайтадан дәрігерге барасыз. Сізге дәрі-дәрмектердің тізімі беріледі. Кассада дәрі-дәрмектердің атаулары түсіндіріліп беріледі.
Шөптерді жазып берудің алдын алу үшін, дәрігерге тек қана еуропалық дәрі-дәрмектерді, яғни белгілі дәрілер мен антибиотиктерді қажет ететініңіз жйаында алдын-ала айту керек.
Сонымен қатар дәрігерге барған кезде, қытайлықтар есіктің артында тұрып, күтіп отырады. Олар кабинеттің өзінде сіздің артыңызда тұрып, күтеді. Және олардың тұруы дәрігерге байланысты емес. Қандай дәрігерде болмасаңыз да, олар міндетті түрде кабинетке кіреді. Егер кезегіңізді есіктің сыртында күтсеңіз, қытайлықтар сізді елемейді – олар алдыңыздан өтіп, кабинетке кіреді де, күтіп тұрады.
Артықшылықтар жайында айтсақ, анализдер материалды жинағаннан кейін жарты сағат немесе бір сағаттың ішінде бірден беріледі. Басқа бір зертханаға барып, нәтижелерді бірнеше күн күтудің қажеті жоқ.
Жұмыс жайында
Бастапқыда мен әйелдер киімін шығаратын ресейлік компанияда жұмыс істедім. Кейін - дизайнмен айналысатын мәскеулік компанияның кеңсесінде істедім, мен Қытайдағы жиһазды таңдап берумен айналыстым. Бұл ТМД елдерінен шыққан, қытай тілінде сөйлесе алатын және фабрикалармен, клиенттермен жұмыс істей алатын адамдар үшін кеңге таралған қызметтер.
Төрт жыл бұрын мен тұрмысқа шықтым және менің күйеуім йога саласында жұмыс істейді, мен де бұл салаға ауыстым. Фрилансер ретінде йога-суретпен айналысамын, йога-маттарды жасаймын, аштанг-ивенттерді, Шарат Джойстың Қытайға келуін ұйымдастырамын. Бірақ соңғысы – хобби ретінде қабылданады.
Йога жайында
Қытай өте тез дамиды.
Барлық қытайлықтар қаржы жағынан тез және айтарлықтай байиды, сол себепті осындағы қызмет көрсету салалары да тез қарқынмен дамиды
10-13 жыл бұрын йога жеке бизнес ретінде қалыптасты. Қытайда үлкен йога-студиялары бар, оларға мүше ретінде ену үшін жылына 1500-2000 доллар төлеу қажет. Олардың мүшелері көп, сол себепті йога-орталықтар әрдайым ашылып отырады. Сонымен қатар бүкіл әлем бойынша йога ұстаздары шақырылатын іс-шаралар өткізіледі. Бұл бес-жеті күнге созылатын воркшоптар болуы мүмкін.
Өзінің іс-шараларын өткізетін алуан түрлі ірі компаниялар бар. Шанхай өте үлкен қала және ұсыныстар көп. Бізде, мысалы, йоганың халықаралық күні бар. Бұл күнде осы саламен байланысқан барлық дерлік компаниялар мыңдаған қатысушыларды қамти алатын әртүрлі іс-шараларды өткізеді. Және барлығы бір күнде, бірақ қаланың әртүрлі бөлігінде өтетінін атап өткен жөн.
Сонымен қатар осында йога-желілер бар. Олар да өздерінің шараларын алаңдарда өткізеді және олардың қатысушылары бірнеше жүздеген адамға жетеді.
Біз күйеуімізбен бірнеше жылдар бойы дәстүрлі түрде аштан-йоганың танымал ұстазы болып табылатын Шарат Джойстың воркшоптарын өткіземіз. Бұл шараларда әрқашан жүздеген қатысушылар болады және бұған қарамастан қатысудың құны арзан емес. Бұндай танымалдылық Шанхайға келетін американдық және еуропалық ұстаздарда да бар.
Қаланың берген мүмкіндіктері
Шанхай, сөзсіз, мені өзгертті. Мен халықаралық мәдениетке жақынырақ бола бастадым. Әртүрлі елдердегі адамдармен оңайырақ араласа бастадым. Сонымен қатар Шанхайда тілдің қолданысы жақсы дамиды. Шанхайда тек қана қытай тілі қолданылатынына қарамастан, іс жүзінде ағылшын тілі әрқашан қажет болады, себебі осында шетелдіктер көп.
Жоспарлар жайында
Біз қай жерге көшетінімізді әлі шешкен жоқпыз, бірақ кәрілікті осында өткізбейтінімізді нақты білеміз. Менің күйеуім Қазақстанның азаматы емес. Біз Қазақстанда пәтер сатып алдық, бірақ осында көшеміз деген сенімділік жоқ. Қытайда жақсы ұсыныстар бар болғанша, осында тұрамыз.
