Салтанат Қазыбаева, Алматы қаласы, «Алматы марафон» және «Бірінші болуға батылдық» корпоративтік қорының директоры, Stamina Lab негізін қалаушы, @sakonya
Күздің басталуымен көшелердегі жүгірушілер саны айтарлықтай азаяды. Көбі суық ауа райы еңсерілмейтін кедергі деп есептеп, жаттығуларды көктемге дейін кейінге қалдырады. Бірақ ол шынымен солай ма? Спортшылардың «жаман ауа-райы жоқ, дұрыс таңдалмаған киім-кешек бар» деген әйгілі сөзі жылдың суық мезгілінде жүгіру үшін киім-кешекті таңдау қажеттілігін барынша көрсетеді. Сондықтан бүгін өз мақаламда суық немесе салқын ауа райында көшеде жаттығуды ыңғайлы жалғастыру үшін жүгіру киімін қалай дұрыс таңдау керектігін айтқым келеді.
Не білу керек
Жүгіру сияқты дене белсенділігі кезінде бұлшық еттердің қысылуы жылу бөледі, бұл дененің температурасын арттырады. Көптеген жүгірушілер қолданатын қарапайым ереже бар: жүгіруге көшеде шынымен де 10 градус жылынғандай киіну керек. Бұл жүгіру кезінде дененің жылынуымен және суық сезімінің тез арада өтуімен байланысты. Егер тым жылы киінетін болсаңыз, қызып, терлеуге болады, бұл қосымша ыңғайсыздық тудырады және тоңып қалу қаупін арттырады.
Қызып кетуді болдырмау және жайлылықты сақтау үшін жабдық ылғалды тиімді бұрып, «дем алуы» тиіс. Полиэстер сияқты синтетикалық маталар жақсы таңдау болады, өйткені олар терді кетіреді және дененің жайлы температурасын сақтауға көмектеседі.
Айта кету керек, егер тым жылы киінетін болсаңыз, жүгіру кезінде денеңіз жылынып кетеді, терлеу басталады. Ал ылғалды киімдер суық ауа райында ағзаның жылдам салқындауына әкеліп соғуы мүмкін, әсіресе тоқтап қалғанда немесе қарқыны күрт төмендегенде.
Жүгіруге қалай дұрыс киіну керек
Киім-кешекті таңдауға көмектесетін бірнеше негізгі қағидаттармен бөліскім келеді. Осындай басты қағидаттардың бірі — көп қабаттылық. Бірнеше қабаттың дұрыс комбинациясы дене температурасын тиімді реттеуге және суықтан қорғауға мүмкіндік береді.
Бірінші қабат — базалық және бұл рөлде синтетикалық матадан немесе меринос жүнінен жасалған термо іш-киім өте қолайлы. Мұндай маталардан жасалған термо киім денедегі ылғалды жақсы кетіреді және жылуды сақтайды. Базалық қабат денеге тығыз жабысып тұруы тиіс, бірақ бұл ретте қозғалыс жасамауы тиіс.
Екінші қабат — орташа, жылуды қамтамасыз етуге арналған. Бұл флис күртеше немесе кофта болуы мүмкін.
Үшінші қабат — жоғарғы қабат, ол желден қорғайтын және су өткізбейтін болуы тиіс. Gore-Tex сияқты мембраналары бар күртешелер желдің және ылғалдың ішке өтуіне жол бермейді, бұл ретте парниктік әсер тудырмайды.
Суық ауа райында термо іш-киімді жылуды және қозғалыс еркіндігін қамтамасыз ететін жылытылған жүгіру леггинстерді киюге болады. Олар әдетте жылу оқшаулау қасиеттерін ылғал шығару қабілеттерімен үйлестіретін материалдардан жасалады. Көптеген жүгірушілер тайтсты жақсы көреді, өйткені олар денені басып, желге қарсы тұруды азайтады, бұл әсіресе ашық ауада жүгіру кезінде маңызды.
Басты, қол мен аяқты қорғауға ерекше назар аудару қажет, өйткені дененің бұл бөліктері қатуға бейім және олар арқылы жылудың едәуір жоғалуы болады. Сондықтан жүгіруге құлақ пен басты суықтан қорғау үшін міндетті түрде бас киімді немесе таңғышты алу керек. Қолғаптарды ылғалға төзімді және флис немесе синтетика сияқты жылы материалдардан таңдаған дұрыс. Термо шұлықтар аяқ құрғақ және жылы болуы үшін жылуды сақтауы және ылғалды бөліп алуы тиіс, әйтпесе үсіп қалу қаупі артады.
Ал аяқ киімді қалай таңдауға болады
Ауа райы құрғақ және жауын-шашынсыз болғанша, жазғы жүгіру кроссовкаларымен жүгіруге болады. Қардың басталуымен аяқ киімнің амортизациясы мен ілінуі жақсы болуы тиіс, әсіресе тайғақ немесе қар басқан беттерде жүгіріп жүрсеңіз. Су өткізбейтін қондырмалары, мембранасы және тұрақты табаны бар модельдер аяқ сулануын және сырғанауды болдырмауға көмектеседі.
Жүгіруге тағы не алу керек
Мойын мен ауызды қорғайтын баффтар, сондай-ақ көзді желден, қардан немесе жаңбырдан қорғайтын көзілдіріктер сияқты қосымша аксессуарлар туралы ұмытпаңыз.
Дұрыс жабдықтауды таңдау тек суық ауа райына ғана емес, сонымен қатар сіздің өңіріңіздің нақты жағдайларына да байланысты. Қысы жұмсақ, бірақ ылғалды өңірлерде ылғалдан қорғайтын материалдар мен көп қабатты жүйе маңызды. Сондай-ақ жаттығу аяқталғаннан кейін құрғақ және жылы киімді бірден ауыстыру керектігін есте сақтау қажет.
