Қазіргі заманғы қазақстандық ғылымның дамуы туралы National Laboratory Astana аға ғылыми қызметкерінен білдік.
Аяулым Нургожина, 30 жаста, Астана қаласы, аға ғылыми қызметкер, @aya_fd
Өзім туралы
Мен Назарбаев Университеті, National Laboratory Astana жаңа дәрілік заттарды іздеу және зерттеу зертханасының аға ғылыми қызметкерімін.
Балалық шақта зерттеуші болып, ғылыммен айналысуды армандаған жоқпын. Назарбаев Университетіне түскеннен кейін мен биологияны оқып, оны ұнататынымды түсіндім. Содан кейін King's College London магистратурасын бітіріп, ғылыми зерттеулермен айналысқым келетінін анық білдім.
Қызмет туралы
Мен түрлі жобаларға қатысамын. Олардың бірі Қазақстандағы зауыттармен байланысты. Мұнда басшы лауазымын атқарамын.
Менде бірқатар міндеттер бар. Олардың ішінде:
— жобаларды беру
— мақала жазу
— есеп пен болжамдарды тексеру
— эксперименттерді репликалау.
Зиянды өндірістерді зерттеу жобасында полифенол концентратын сынақтан өткіземіз. Оның қанында оксидативті күйзелісі бар адамдарға қаншалықты көмектесетінін тексергіміз келеді: ол зауытта жұмыс істеп, өндірістік процестерге ұшырағандарда пайда болады.
Қазақстанда зауыт жұмысшыларына құрғақ және кәдімгі сүт беріледі. Біз адамның жағдайына қандай басқа өнімдер жақсы әсер ететінін тексергіміз келеді. Біздің елімізде түрлі кен өндіріліп, өңделеді ғой, денсаулықты қорғау мәселесі бұрынғыдан да өзекті.
Қазақстандық биоөнімдер туралы
Ғылымдағы жобалар идеядан басталады. Бұдан әрі тестілеу жүргізіледі, яғни гипотеза расталады немесе жоққа шығарылады. Осылайша иммунитетті арттырып, ұзақ өмір сүруге ықпал ететін «НАР» және метаболикалық бұзылуларды емдеуге арналған «Саумал» азық-түліктерімен жұмыс басталды. Қымыз, айран және шұбаттан жасалған бактериялар штаммдарына зерттеу жүргіздік. Жақсы нәтижелерге қол жеткізіп, жобаларды коммерцияландыру идеясына келдік. Осылайша адамдардың денсаулығына оң әсер ететін өнімдер пайда болды.
Сондай-ақ, мен ресвератролды зерттеу үшін полифенолдар концентраты бойынша зерттеу жүргізе отырып, «Қайнар» биоөнімін жасауға қатыстым. Ол жүрек-қан тамыры жүйесіне оң әсер етеді, қысымды қалпына келтіреді және күшті антиоксидант ретінде әрекет етеді. Оны бүкіл Қазақстан бойынша сатамыз. Экспортқа шығуды жоспарлап отырмыз: өнімге Қытай, Өзбекстан, Сауд Арабиясы және Оман мүдделі.
Қазақстандағы ғылым туралы
Қазақстанда ғылым жақсы дамып келеді. Қаржыландыру, идеялар, оларды жүзеге асыра алатын ғалымдар мен зерттеушілер бар.
Барлық ғалымдар өз жобалары мен алған нәтижелері туралы көпшілікке айта бермейді. Бірақ көпшілігі рейтингі жоғары халықаралық рецензияланатын журналдарда жарияланады. Бұл ғылым дамуының көрсеткіші.
Жас ғалымдарға кеңестер
Қазақстанда ғылыммен айналысуға болатын көптеген зерттеу институттары мен орталықтары бар.
Ғылым бір орында тұрмайды. Әлемде не болып жатқанын түсіну үшін мақалаларды үнемі оқып отыру керек.
Ғылым — бұл өнер. Мұнда әлемді тануға, жасауға болады. Бірақ қатаң ережелер де бар, оларды сақтау керек. Зерттеушілер жаңасын жасай отырып, адам білімінің шегін кеңейтеді.
