«Vаниль» кондитерлік үйі
Алия Амирбекова, 36 жаста, туған жері — Кентау, «Vаниль» кондитерлік үйінің бренд-шефы
«Vаниль» кондитерлік үйі 2012 жылдың 9 желтоқсанында Шымкент қаласында ашылды. Бастапқыда бұл таза отбасылық бизнес болады деп ойлаған жоқпыз. Күйеуім екеуміз кондитерлік дүкен аштық. Алдымен қарапайым жұмыс жасадық: күйеуім кассада тұрды, ал мен асүйде жұмыс істедім. Ақырындап клиенттеріміз де пайда бола бастады.
Алғашқы жылы бізді ешкім білмеді. Қиын болды. Содан кейін әлдеқайда жақсы бола бастады — біз шетелге шыға бастадық: бірінші рет Украинаға, содан кейін Ресей, содан кейін Еуропаға. Солай қозғала бастаған бағытта қозғала бастап, табиғи ингредиенттерден кондитерлік өнімдерді жасадық.
Мен «Vаниль» кондитерлік үйін жоғары деңгейдегі кондерлік деп айтуға қорықпаймын, біздің сегменттің бағасы орташа. Біз еуропалық классиктердің өнімдерін дайындап жатырмыз. Саяхат кезінде еуропалықтардан тәжірибие алдық.
Мен осы салада 15 жыл бойы жұмыс жасап жүргендіктен кондитерлік өнеркәсіпті таңдадық. Осыған дейін де кондитерлік дүкен ашқанбыз. Ол Кентау қаласында болды. Бұл кондитерлік өнімдер отбасылық бизнеске жатады, бірақ оның көлемі үлкен, яғни ол жерде барлығы өндіріледі: наннан кекстерге дейін. «Vаниль» жобасымен айналысқанымызға қарамастан, Кентауда да барлығы жұмыс істейді. Тек оны әріптестерімізге тапсырдық. Бұл жерде жұмыс істеу маған қызықты. Бір жыл бұрын Алматыда кондитерлік үйдің филиалын аштық. Менің апаларым сонда жұмыс істейді. Тұтастай алғанда, менің абысындарым мен ұлым да бизнеске араласады.
Отбасылық бизнес отбасылық қарым-қатынасты нығайтады
Әркім өз міндеті мен жауапкершілігін білгенде жұмыс жақсы жүреді.
Кондитерлік бизнестегі жалғыз қиындық — өтемақы. Өтімділік мерзімі өте үлкен — 3-5 жыл. Бастапқыда бізді түсінбейтін. Адамдар: «Неге қымбат?» деп сұрайтын. Бірақ біздің өнімімізді сынап көргендердің бәрі неге соншалықты құнды екенін түсінді. Ең қиын нәрсе — клиенттің көңілін аудару. Қазір бағаларымызды соңғы екі жылда көптеп ашылған кондитерліктердің бағасымен салыстырады. Барлығы еуропалық типтегі кондитерлік өнімдерді шығаруға шешім қабылдады. Ал адамдар біздің бағаларымызға түсіністікпен қарап келеді.
Бәсекелестерін көп болған кезде баға белгілеу саясатын құру қиын. Біздің өніміміздің дәмін татымай, көп адамдар айырмашылықты түсінбейді. Мысалы, Ресейдегі біздің әріптестеріміз біздікіндей тортты екі есе қымбатқа сатады, ал біз Ресей арқылы ингредиенттерді аламыз, бірақ бағалар әртүрлі.
Ұлым қазір Шымкентте, ол 18 жаста. Колледждің үшінші курс студенті, кондитерлік мамандыққа оқиды. Ол отбасылық наубайханада десерттер жасап, тәжірибие жинайды. Туыстарымыздан басқа бізде жұмысқа жалданған адамдар да бар. Мен өзіміздің барлық қызметкерлерімізді дайындадым және өндірісті толықтай қамтамасыз еттім. Шымкентте 25 адам жұмыс істейді, ал Алматыда — 8 адам.
Бастапқыда, мен «Vаниль» ұрпақтан-ұрпаққа берілетін кондитерлікке айналдырғым келді. Балалардың осы мәселеге тартылғанын байқағанымда, бұл мәселе олардың қызығушылығын танытты. Сондай-ақ өз клиенттерімнің мені жеке тануларын қаладым, бұл кішігірім бизнес болуы мүмкін, бірақ бұл үлкен рахат әкеледі. Еуропада отбасылық наубайханаларда да осылай, біздің пәтеріміз кондитерлік дүкеннің үстінде орналасқан.
Отбасылық ферма
Жолдасбек Тоганаев, 30 жаста, «Тұрсын» шаруа қожалығының қызметкері
Отбасымыздың фермасы бар. Онымен өткен ғасырдың 60-70 жылдарындағы атамыз айналыса бастаған. Қазір менің ата-анам, мен және кіші ағам фермада жұмыс істейміз. Біз барлық ауыл шаруашылықтың түрлерімен айналысудамыз. Анам сүт өнімдерімен айналысады. Қымыз, қаймақ, айран дайындайды.
Біз фермамызда сиырлар мен жылқыларды өсіреміз. Сонымен қатар, бидай өсіреміз. Алма бағымыз бар.
Астықтың көлемі ауа райына байланысты. Жыл сайын нәтиже әртүрлі.
Сондай-ақ, біз сәндік құстарды өсірумен айналысамыз. Бұл менің әуестігім болды, бірақ үш-төрт жыл бұрын ол бизнеске ұласты. Біз тауашаларды өсіреміз. Қала тұрғындары құс сатып алу үшін бізге келеді. Олар әдемілік үшін арнайы бақшаларына сатып алады.
Бизнес біздің отбасымызды ұжымдастырды. Біздің нақты міндеттеріміз жоқ. Күні бойы жұмыстан бас алмауымыз мүмкін. Бір күні мен басқарушының рөлінде боламын, ал біреуі — жұмыскер болады. Не істеу керек, бәрін жасаймыз. Ешкім де жұмыссыз емес. Барлық жұмыс жалпыға бірдей, қаласаңыз — аласыз, қаламасаңыз — кетесіз. Бірақ сіз үшін ешкім оны жасамайды. Сізге барлық жауапкершілік жүктелген.
«Не ексең, соны орасың»
Егер қиындықтар туралы айтатын болсақ, олар ауа райына байланысты: жел, аяз. Қыс мезгілінде жұмысқа көп күш жұмсалады.
Егін жинау кезінде біз адамдарды көмекке шақырамыз. Бізде тракторшылар мен жүргізушілер болды. Қазір маусымның алдында адамдарды жалдау туралы ойлап жүрміз.
Клиенттеріміз бізге өздері келеді. Клиенттік базамыз бар. Егер адам бізге тамақ алуға келсе, ол міндетті түрде оралады.
Менің балаларым осы дәстүрді жалғастырады деп жоспарлап отырмын.