Қазақстанның ғылым адамдары өздері, өмір салты мен мансабы туралы айтып берді. Жастар арасында ғылымды қалай дәріптеу керектігін және тиісті нетворкингті қайдан іздеу керектігін білдік.
Дана Акилбекова, 37 жаста, Астана қаласы, техника ғылымдарының кандидаты, Назарбаев университетінің доценті, @dana_akilbekova86
Өзім туралы
Мен биомедициналық инженерия саласындағы Nazarbayev университетінің жас профессорымын. Тіндік инженерия саласында зерттеу жұмыстарын жүргіземін. Зертханалық жағдайда адам сүйектерін өсіруге тырысамыз.
Мен екі баланың анасымын. Хоббиім көп емес, бірақ мен ғылымды қатты жақсы көремін. Бұл менің құмарлығым. Мен ғылымды танымал етуді, қызықты фактілерді айтуды және оқуды ұнатамын. Мен «Белка и стрелка» подкастын, medsupport.kz, scinet.kz және @kzphdgirlsunion ұйымының сайттарын жасадым.
Көбінесе отбасыммен уақыт өткіземін. Олар өзіммен бірге уақыт өткізуге қызығушылық танытып отыратын, мені қуаттайтын адамдар. Менің күйеуім де ғалым, ол химик. Біздің ортақ мүдделеріміз көп. Біз кез келген нәрсе туралы сөйлесе аламыз. Үйде таңертеңнен бір табақ кофе алып отырып, қандай да бір жаңа идеялар ойлап табамыз.
Тыңдаймын, оқимын және қараймын
Мен заманауи қазақстандық музыканың үлкен жанкүйерімін. Менің плейлистімнен көбінесе Ninety One, Darkhan Juzz, Arshat-ті көруге болады. Олар менің ең сүйікті әртістерім.
Мен заманауи қазақстандық музыканың үлкен жанкүйерімін.
Менің сүйікті кітабым — «Оружие, микробы, сталь». Менің ойымша, бұл әр адам оқуы тиіс кітап. Әлемдегі барлық нәрсенің өзара байланысын түсіндіреді. Кейбір кішкентай географиялық нысандар бүкіл өркениет пен біздің әлемді қалай қалыптастырды.
Ғылым туралы
Орталық Азияда, әсіресе Қазақстанда ғалымдар аз. Біз бір-бірімізді бір-екі қол алысу кезінде білеміз. Бәріміз достарымыз немесе таныстармыз.
Мен өзім биомедициналық инженерияда жұмыс істейтіндіктен, мен осы саладағы инновациялар туралы сөйлескенді ұнатамын. Қазіргі уақытта менің жобамда шамамен 10 адам бар. Біз бәріміз зертханалық жағдайда сүйек өсірумен айналысамыз. Бізде бірнеше гранттар мен ғылыми мақалалар бар.
«Ғылымды жастар арасында қалай дәріптейміз?» деген сұраққа жауап беру қиын. Егер жастардың ғылымға баруын және ғылымдағы мансабын таңдауын қалай жасау керектігін айтатын болсақ — ғалымдарға жақсы жалақы, әлеуметтік пакеттер сияқты керемет жағдайлар жасау керек. Ғылымды қызықты ету үшін бізге теледидарда жиі көрініп, әлеуметтік желілерді белсенді жүргізетін көбірек харизматикалық, ашық, ақылды, көңілді, ғылыми насихаттаушылар керек.
Біз қазақстандықтар арасында медицина мен ғылымды дәріптеу үшін Signet.kz мен Medsupport.kz жобаларын сәтті іске қостық.
Бос уақытымды қайда өткіземін
Мен өз отбасыммен табиғатта, үйде уақыт өткізуді ұнатамын. Астанада ұзақ уақыт тұрдым, менің сүйікті жерлерім — «Жетісу» және «Ататүрк» саябақтары.
Ғалымдардың нетворкингі қалай жүреді
Біз соңғы ғылыми нәтижелерімізбен конференцияларда жиналып отырамыз. Қазақстанда, мысалы, ортопедтер немесе биомедициналық инженерлер үшін көптеген кәсіби конференциялар өтуде.
Бахтияр Ажкен, 27 жаста, Астана қаласы, дәрігер, ғалым, Research Nexus Academy CEO-сы, КеАҚ «Астана медицина университеті» оқытушысы, @dr.azhken
Өзім туралы
Мен дәрігер, медицина ғылымдарының магистрі, ғалым, кәсіпкер, бірнеше халықаралық журналдардың шолушысымын. Сонымен қатар, дәрігерлер мен студенттердің ғылым саласындағы біліктілігін арттыруға бағытталған Research Nexus Academy жеке онлайн академиясының негізін қалаушы және CEO. Соңғы жылдары Қазақстанда да, шетелде де түрлі лауазымдарда жұмыс істедім. COVID-19 пандемиясы кезінде коронавирустық инфекциясын диагностикалаудың жаңа әдісін құру бойынша Нобель комитетінің мүшесімен жоба бойынша жұмыс істеді. Онкологиялық аурулар саласындағы зертханалық зерттеулер бойынша жобаны іске асырдым. Қазақстандағы алғашқы жеке ғылыми медициналық журналдың құрылтайшысы болдым. 2020 жылы Forbes Kazakhstan 30 Under 30 рейтингіне ендім.
Мен білім берудің маңыздылығына құштарлықпен сенемін және білімімді басқалармен бөлісуге тырысамын. Бұл білім беру жобалары, дәрістер мен менторлықпен жұмыс істеуге шабыт береді. Бос уақытымда өнер галереяларына барамын, опера және балет қойылымдарын ұнатамын. Сонымен қатар, классикалық музыка концерттеріне қатысқанды ұнатамын. Салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануға ерекше назар аударамын, спорт залында, атап айтқанда пауэрлифтингпен айналысамын.
Менің ортамда дәрігерлер, ғылымның әр саласының ғалымдары, кәсіпкерлер мен мені шабыттандыратын адамдар бар.
Тыңдаймын, оқимын және қараймын
Музыкада жанрлар мен стильдердің алуан түрлілігін таңдаймын. Менің таңдауым ағымдағы әрекет пен көңіл күйге байланысты. Мен тынығып, демалғым келгенде классикалық музыканы ұнатамын. Мысалы, Рахманинов пен Дебюссидің шығармалары ұнайды. Ал спортпен шұғылдану кезінде мен әрқашан Rammstein және The Hustle Standard тыңдаймын. Қазіргі заманның сүйікті орындаушыларының бірі — Андреа Бочелли.
Ғылымдағы өзекті оқиғалардан хабардар болу үшін ғылыми және білім беру подкасттарын қадағалауды жөн көремін
Фильмдер мен телехикаялардың арасында режиссерлер Паоло Соррентино, Кристофер Нолан, сондай-ақ Толкиннің «Жүзіктер билеушісі» ғаламының фанатымын. Менің кітапханамда көптеген медициналық және ғылыми кітаптарды есептемегенде, Федор Достоевскийдің «Идиот», Лев Толстойдың «Война и мир» сияқты орыс көркем классикасының кітаптарын кездестіруге болады. Артур Конан Дойльдің Шерлок Холмс туралы шығармаларын оқығанды жақсы көремін. Мен сондай-ақ ғылымдағы өзекті оқиғалардан хабардар болу үшін ғылыми және білім беру подкасттарын қадағалауды жөн көремін
Мен Орталық Азия ғалымдарының зерттеулерін, егер олардың жұмыстары қызығушылық тудырса немесе менің саламда онкология, иммунология, жұқпалы аурулар сияқты маңызды болса атап өтемін.
Ғылым туралы
Жарықтандыру үшін таңдайтын ғылыми зерттеудің кез келген тақырыбы ғылымның нақты бағытын терең түсіну, сондай-ақ оқылған ғылыми әдебиеттердің орасан зор көлемінің негізінде қалыптасады. Қазіргі уақытта менде вирустық инфекциялар мен онкологиялық аурулар арасында байланыс орнатуға байланысты жобалар бар. Сондай-ақ, мен онкологиялық ауруларды диагностикалаудың жаңа әдістерін іске асыру және дәрігерлер мен студенттерге арналған білім беру бағдарламаларын әзірлеу жобаларымен жұмыс істеймін.
Ғылымды жастар арасында насихаттау — маңызды міндет. Ол үшін оқытудың заманауи әдістерін пайдалануға, ғылыми іс-шараларды, дәрістер мен вебинарларды ұйымдастыруға, сондай-ақ әлеуметтік желілерде білім беру контентін құруға болады. Менің ойымша, жастар интерактивті және көрнекі оқыту форматтарына жиі ден қояды. Болашақта мен оны блогыма енгізуді жоспарлап отырмын.
Бос уақытымды қайда өткіземін
Бос уақытымды табиғатта өткізуді, спортпен шұғылдануды немесе саяхаттауды жөн көремін. Бұл босаңсуға және энергияны қалпына келтіруге көмектеседі.
Астанада сүйікті жерлерім аз, ал ұнайтындарым негізінен оң жағалауда , онда ескі ағаштар мен шамдар жеткілікті.
Нетворкинг және менің саламдағы әріптестеріммен кездесу үшін мен медициналық конференцияларға, ғылыми конгрестер мен білім беру іс-шараларына қатысамын. Менің ғылыми мүдделерім мен кәсіби даму мақсаттарыма сәйкес келетін іс-шараларды таңдаймын.
