Балжан Кудасова, 42 жаста, Жартытөбе ауылы, Оңтүстік Қазақстан, фермер
Барлығы қалай басталғаны туралы
Ең бірінші шаруашылығымызды 1996 жылы аштық және сол кезден бастап бір салада жұмыс істеп келе жатырмыз. Алғашқы фермамыз Жамбыл облысында орналасқан, ал Астанада филиалымыз бар.
Қымыз — бұл ұлттық тағам, туған сусын. Ол денсаулыққа пайдалы. Осының бәрін ойластырып, қымызхана ашуды шештік. 2008 жылы Астанаға келіп, ойымызды іске асырдық.
Қымызхананы ашу үшін бастапқы капиталды жұбайым берді. Ол бұл істі өзі бастап, ешқашан несие алып көрмеген. 1996 жылы екі қойымыз болды және олардың бастарын көбейте бастадық. Қазір шамамен 50 000 қой және 500 жылқы бар. Негізгі фермада 250 адам жұмыс істейді.
Қымызхана ғимаратын жазда екі ай ішінде салып бітірдік. Қымызхана ішінде үш киіз үй бар, әрқайсысының құны үш миллионға жуық.
Өндіріс туралы
Қазір қымыз өндіруге бағытталғанбыз. Қымыздың бір литрі 800 теңге, ал жаңа дайындалған сүттің бір литрі 1500 теңге. Күніне 100-150 литр дайындаймыз.
Астанада қымыз көп. Соншалықты көп дайын өнімді сататындай жылқыларды көрген емеспін. Тіпті олардың қайдан алынатынын елестете алмаймын.
Астанада он жылқыдан бастадық, қазір олардың саны 30 жетті. Бастары әрқашан көбейіп отырады.
Қымыз туралы
Бізде қымыз дайындаудың өз әдісі бар. Бірінші біз биені сауып, бие сүтін, яғни саумал аламыз. Кейін сусынды дайындауға арналған арнайы сыйымдылықты алып, оны ішінен қаймақпен өңдейміз. Сондай-ақ, дайындау үшін тобылғы мен бидай қажет. Біз сыйымдылықты осы өсімдіктердің түтінімен өңдейміз. Осыдан кейін ғана сүтті құюға болады. Соның ішіне сусынға беріктік беретін қора қосылады. Қымыздың беріктігіне байланысты бірнеше күн бойы тұнып тұрады. Қаншалықты ұзақ дайындалса, соншалықты қымыз дәмді болып шығады.
Қиындықтар туралы
Қымызхананы ашуда айтарлықтай қиындықтар болды деп айта алмаймын. Күйеуімнің арқасында оларды байқаған жоқпын. Бірге жұмыс істедік. 90 жылдары қиын болды, барлығын өз қолымызбен жасадық. Қазір құрылғылар бар кезде барлығы әлдеқайда жеңіл.
Жоспарлар туралы
Осы саланы ары қарай дамытқымыз келеді. Адамдарға сапалы өнім жасауға көмектесеміз. Қымыздың жаңа түрлерін өндіруді қалаймыз.